Ski-oriëntatie

Start Ski-O Het doel bij ski-oriëntatie is hetzelfde als bij de klassieke O. De posten staan op de kaart en moeten (al dan niet) in volgorde aangedaan worden. Het verschil is echter dat alle posten op paden (pistes) of bij merkpunten naast de paden staan die bereikbaar zijn op "langlauf" ski’s.

Een postenbeschrijving wordt niet voorzien, het controlenummer wordt op de kaart gedrukt naast de post.

De schaal van de kaart en het hoogteverschil zijn identiek aan de klassieke O-loop. Ook de meeste vormen zijn mogelijk: individueel, aflossing, dag en nacht, scoreloop, sprint, enz.

Ski oriënteerder aan post Ski-O is een vorm die al langer erkend is door de IOF. Het eerste wereldkampioenschap had al plaats in 1975 in Finland.

Technisch gezien is deze variante minder moeilijk dan de klassieke O-loop omdat de vlaggetjes op gemakkelijke plaatsen hangen. Je zou zelfs kunnen denken dat het eenvoudig is. Je hoeft enkel de sporen te volgen van de skiërs die voor je gestart zijn, of toch niet? Waar zit dan de uitdaging?

Skigrapje Wel, het is niet zo eenvoudig als je denkt. De beste wegkeuze maken is bij ski-O enorm belangrijk. Van zodra je de beste wegkeuze gemaakt hebt tussen de posten is het een kwestie zo snel mogelijk te skiën. Meestal zijn er veel kruisingen van paden zodat je ook voorzichtig moet zijn géén fouten te maken. Ook bergaf kan moeilijk zijn. Je moet aan hoge snelheden beslissingen of moeilijke bochten kunnen nemen. Maar ik denk niet dat men al zover is gegaan als op de cartoon.

kaarthouder Om toe te laten de kaart te lezen al skiënd, gebruiken de meeste deelnemers een speciale houder waarop ook het kompas bevestigd kan worden.

OPMERKING: Ski-O is de variante die de meeste kans maakt als eerste erkend te worden voor de Olympische spelen maar in november 2006 werd het verzoek afgewezen door het IOC. Ten vroegste in 2018 kan ski-O alsnog een olympische tak worden.

Ski-oriëntatie

De IOF heeft ook richtlijnen opgesteld om de klassieke IOF-kaart te vereenvoudigen. Omdat ski-O plaats heeft op een netwerk van paden met als uitgangspunt het voorleggen van complexe wegkeuzeproblemen, met inschatten van de hoogteverschillen, is het duidelijk dat de kaart moet toelaten deze elementen er gemakkelijk uit te pikken. Dit wil zeggen dat veel details in het “vrije” terrein weggelaten worden om het netwerk van paden (overdreven) te kunnen weergeven en om de vorm van het terrein te vereenvoudigen.

wegkeuzeprobleem

  • Reliëf: hoogtelijnen worden vereenvoudigd weergegeven. Hulphoogtelijnen worden normaal niet gebruikt tenzij ze nodig zijn in vlak terrein.
  • Stenen en rotsen: ze beïnvloeden normaal de wegkeuze niet, maar als ze zeer opvallend zijn kunnen ze waardevol zijn bij het oriënteren en het bepalen van de positie. De kaart mag deze symbolen bevatten als ze zichtbaar zijn voor de deelnemer in een besneeuwd terrein.
  • Water en moerassen: deze groep van symbolen is belangrijk voor de deelnemers omdat ze de interpretatie van de hoogte (wat is “naar boven” en wat is “naar beneden”) vergemakkelijken.
  • Open land en vegetatie: de weergave van de begroeiing is voor de deelnemer voornamelijk van belang voor het bepalen van zijn positie maar kan gebruikt worden bij een wegkeuze als de deelnemer beslist stukken af te snijden. Om de leesbaarheid van de paden (groene lijnen) te vrijwaren zal alle hinder door vegetatie in lichtgroen weergegeven worden.

Teneinde een eerlijke wegkeuze te kunnen maken worden nieuwe symbolen geïntroduceerd. Deze hebben betrekking op de kwaliteit en de breedte van de sporen. Het padennetwerk wordt weergegeven door een reeks groene lijnsymbolen. Als een ski-piste een pad volgt wordt dit pad NIET getekend (het zwart wordt dus weggelaten).

Pistes-symboliek Bijzondere symbolen
Zeer snelle en brede schaats ski-piste > 3 meter Bewerkte helling om te skiën
Snelle en brede schaats ski-piste >1,5 en <3 meter Sneeuwvrije of met zand bestrooide weg
Goede ski-piste >1 en <1,5 meter Weg niet geschikt om te skiën en niet geopend voor verkeer
Ruwe, trage piste met weinig sneeuw. Verboden weg
Weg bedekt met sneeuw Materiaalpost

In tegenstelling tot de andere ski-pistes, die in groen getekend worden, blijven wegen die geschikt zijn om op te skiën in het zwart weergegeven om een duidelijk onderscheid te behouden tussen een weg en een ski-piste.

uitroepteken Voor alle duidelijkheid kan je de verschillen nakijken in een vergelijkende tabel. Je kan zien dat de kaarttekenaars er goed met hun gedachten bij moeten blijven om niet te zondigen tegen de regels.

Ski-oriëntatie

Bij ski-O speelt de wegkeuze een grote rol. Het gaat dan niet alleen over de lengte van de verschillende volgwegen, ook de classificatie van de piste is van belang: het is gemakkelijker en sneller zo veel mogelijk pistes van goede kwaliteit te nemen (ook de techniek kan anders zijn: schaatsen of in lijn skiën). Hieronder een voorbeeld van een wegkeuzeprobleem en enkele mogelijke oplossingen.

wegkeuzeprobleem wegkeuzemogelijkheden

uitroepteken Het is zelfs toegelaten stukken te voet af te leggen. In dat geval moet de deelnemer wel steeds zijn ski’s en stokken meenemen (dragen).

Bovenstaande regel biedt bijkomende mogelijkheden als je hoeken wil afsnijden of doorsteken. Is het zinvol over niet aangereden sneeuw te gaan? Het is misschien veel korter maar er is altijd een kans diep weg te zakken in de sneeuw (met of zonder ski's). Hieronder een ander voorbeeld van een wegkeuzeprobleem en enkele mogelijke oplossingen. In de meest rechtse oplossing dient een klein stukje doorgestoken te worden.

wegkeuze0 wegkeuze1 wegkeuze2

Tenslotte speelt het reliëf een grote rol. Goed kijken naar de hoogtelijnen bij het maken van de wegkeuze is essentieel. Het is vaak gemakkelijker en sneller een lange route te nemen over vlak terrein dan een kortere route over heuvels. Ook hier een voorbeeld:

wegkeuze0 wegkeuze1 wegkeuze2 wegkeuze3

Ski-oriëntatie

Hieronder een voorbeeld van een kaart van een aflossingswedstrijd tijdens een wereldbekerwedstrijd in 2005 in Finland.

Voorbeeld ski-O kaart