Marathon oriëntatie is een verzamelnaam voor een aantal lange-afstandsvarianten die op verschillende locaties ongeveer gelijktijdig (einde jaren 70) ontstaan zijn. In Europa zijn dit de “Mountain Marathon” (Engeland, Zwitserland, …) en de “Raid oriëntatie” (België, Frankrijk, …). Vanuit Australië is “Rogaining” zich stilaan aan het verspreiden tot in Tsjechië, Ierland en Zweden (de landen het dichtst bij ons). Er is ook een wereldkampioenschap “Marathon Orienteering”. Dit werd georganiseerd in 2006 in Australië (een Rogaining) en in 2007 in Frankrijk (een Raid).
Al deze vormen hebben enkele gemeenschappelijke kenmerken. De deelname is in ploegen, ze gebruiken meestal klassieke stafkaarten met een schaal tussen 1/25.000 en 1/50.000, er is altijd een massastart en het zijn uithoudingswedstrijden met verschillende afstanden en moeilijkheidsgraden. Alle vormen zijn voor de meeste deelnemers een sociale en recreatieve activiteit.
Een Raid- en een Mountain-oriëntatie zijn oriëntatietochten waarbij een opgelegde omloop dient afgelegd te worden in groepjes van twee. De wedstrijd loopt over twee dagen. De totale afstand varieert tussen 30 en 70 km. Het bijzondere hier is dat de deelnemers de ganse tijd het benodigde materiaal om te slapen op een bivak moeten bijhebben. De lijst van verplicht materiaal kan verschillen van wedstrijd tot wedstrijd. De bekendste raids in België zijn de “KARRIM’HOC” (www.brisebois.org) en de “Transforestière” (www.asub-orientation.org).
Rogaining wil zoveel zeggen als “Rigorous Outdoor Group Activity Involving Navigation & Endurance”. Het is een ploegenwedstrijd van 2 tot 5 leden die in 24 uur zoveel mogelijk posten moeten vinden (een soort scoreloop). De deelnemers krijgen hun kaart 2 à 4 uur voor de start met daarop alle posten, een postenbeschrijving en de waarde van de posten. De massastart heeft normaal om 12 uur ’s middags plaats. Per minuut te laat worden er strafpunten van de score afgetrokken. Deelnemers die meer dan 30 minuten te laat komen worden niet meer geklasseerd. De winnende ploeg zou de meeste posten moeten kunnen aandoen maar zeker niet allemaal.
Op een centrale plaats wordt het “hash house” (geen drug, hash betekent goulash) voorzien. De deelnemers kunnen wanneer ze maar willen er naartoe gaan om te eten, te rusten of te slapen. Je mag niet rusten binnen de 100 meter van een post tenzij er een drankpost is. Afhankelijk van het terrein kunnen ervaren ploegen tot 100 km afleggen binnen de 24 uur. Er worden zowel kortere wedstrijden voorzien (vanaf 6 uur) als langere (“Endurogaines” tot 48 uur). In Australië heeft bijna elke maand een wedstrijd plaats in een weekend dicht bij volle maan. Meer info vind je bij de International Rogaining federation : www.rogaining.com.